Jak zostać pszczelarzem?

Własny miód, z własnej pasieki, na własnym terenie i… na własnych zasadach. Też marzy Ci się taka perspektywa i coraz częściej zastanawiasz się, czy nie warto rozpocząć swojej przygody z pszczelarstwem? Dobra wiadomość jest taka, że tym artykułem postaramy się Ci to ułatwić.

Od czego zacząć naukę? Jak zdobywać wiedzę? Co z formalnościami oraz organizacją całej pasieki? Zapraszamy do lektury poradnika dla początkujących pszczelarzy.

Czym zajmują się pszczelarze?

W prostych słowach pszczelarstwo (jako dziedzina rolnictwa) polega na hodowli pszczół miodnych. Z kolei pszczelarz to osoba, której zadaniem jest opieka nad całą pasieką, w tym: doglądanie pszczelich rodzin czy pozyskiwanie miodu.

Do typowych aktywności pszczelarzy zaliczamy: dbanie o ogólny dobrostan pszczół, wykonywanie przeglądów uli (i jeśli zajdzie taka potrzeba – ich naprawy), zapobieganie chorobom, miodobranie, a w dalszej kolejności – przetwarzanie produktów.

Pszczelarstwo może być traktowane jako hobby (działalność niezarobkowa), jak i w pełni komercyjnej zajęcie (prowadzone jako pełnoprawny biznes).

Jakie cechy powinien posiadać dobry pszczelarz?

Główną zaletą, którą odznacza się zdecydowana większość pszczelarzy, jest cierpliwość. Wynika ona głównie ze specyfiki samych pszczół, które nie lubią pośpiechu i chaotycznych zachowań. Ponadto muszą cechować się również systematycznością. Pszczelarstwo wymaga bowiem regularnej pracy i zaangażowania – nie tylko w sezonie, ale przez cały rok. Jeśli z kolei mowa o początkujących adeptach tej sztuki – tu dużą rolę odgrywa również chęć uczenia się i ciągłego doskonalenia umiejętności.

Od czego zacząć naukę pszczelarstwa?

Aby zacząć w praktyce, najpierw trzeba zadbać o teoretyczne podstawy. W tym obszarze doskonale sprawdzają się książki o pszczelarstwie, a także pobieranie wartościowych nauk od bardziej doświadczonych “kolegów po fachu”. Cennym źródłem wiedzy mogą okazać się również materiały znalezione w sieci (np. YouTube). Jednak warto upewnić się, kto odpowiada za ich prowadzenie.

Każdy pszczelarz – i to na długo przed rozpoczęciem hodowli – musi posiadać “w małym palcu” wiedzę z takich obszarów, jak: biologia pszczół, cykl ich życia, rodzaje i budowy uli, a także choroby zagrażające tym owadom.

Naturalnie, teoria musi być poparta praktyką. W tym celu warto korzystać z dedykowanych szkoleń, zapisać się na praktyki, a najlepiej – uczyć się pod okiem doświadczonego mentora (czytaj: osoby, która od lat zajmuje się pszczelarstwem).

Jak stać się pszczelarzem?

Poza posiadaniem wiedzy i umiejętności, pszczelarz musi również zadbać o kwestie formalne. Zaliczamy do nich rejestrację pasieki i pozyskanie numeru weterynaryjnego. A jeśli mowa o większej skali – rejestracja działalności gospodarczej.

Co dalej? O co zadbać?

Po zdobyciu podstawowej wiedzy i załatwieniu formalności – najwyższy czas na praktyczne aspekty zakładania oraz prowadzenia swojej pasieki. W tym obszarze musisz pamiętać o takich aspektach, jak:

#1 Sprzęt

Twoje niezbędne wyposażenie to: kombinezon, kapelusz z siatką, podkurzacz, dłuto pasieczne, szczotka, wirówka do miodu, odstojniki i podkarmiaczki, a przede wszystkim – ule. Przygotuj się, że początkowa kwota takie inwestycji może wynieść od kilku do nawet kilkunastu tysięcy złotych (w zależności od Twoich potrzeb, możliwości oraz rozmiaru planowanej pasieki).

#2 Lokalizacja pasieki

Wybór miejsca na budowę pasieki jest wręcz kluczowy – szczególnie dla powodzenia hodowli. Dopilnuj, aby znalazła się w miejscu, które ma dostęp do pożytków (czyli roślin miododajnych), wody, a także – oferowała odpowiednie nasłonecznienie i chroniła przed wiatrem. Z drugiej strony – musisz unikać obszarów zanieczyszczonych oraz tych narażonych na opryski.

Przy wyborze lokalizacji musisz spełniać również aktualne przepisy prawne (np. minimalne odległości od dróg publicznych czy granic działki).

#3 Pierwsze pszczoły

Z racji tego, że dopiero zaczynasz – musisz kupić całe pszczele rodziny. Staraj się pozyskać je z zaufanych źródeł – na przykład sprawdzonych i zarejestrowanych hodowców. Zwróć uwagę nie tylko na pochodzenie, ale również kondycję czy rasę (gatunek) pszczół. Na początek wybierz te, które są stosunkowo proste w hodowli, a zwłaszcza – przystosowane do warunków, w jakich działa Twoja pasieka.

#4 Kalendarz prac pszczelarskich

Pamiętaj, że o tym, jak będziesz pracować, decydujesz nie Ty, a sama natura. Twój harmonogram działań wyznaczają pory roku (np. wiosna to czas przebudzeń i rozwoju, lato to miodobranie, jesień to przygotowania do zimy, zaś zima – planowanie przyszłości pasieki).

Musi brać pod uwagę i stale przystosowywać się do aktualnych warunków i… reagować tak szybko, jak to możliwe. Najwięcej pracy czeka Cię w okresie od kwietnia do sierpnia. Jednak to nie oznacza, że przez resztę roku będziesz odpoczywać. Przeciwnie! Przy ulach zawsze jest coś do roboty :).

#5 Ochrona i zapobieganie chorobom pszczół

Nie będzie żadnym odkryciem, jeśli powiemy Ci, że fundamentem dbania o zdrowie pasieki i wszystkich pszczół jest profilaktyka. W końcu zdecydowanie lepiej zapobiegać niż potem radzić sobie ze skutkami.

W związku z tym prowadź regularne przeglądy zdrowotne pszczelich rodzin. Dbaj o czystość uli, regularnie wymieniaj z nich plastry, a przede wszystkim – stale kontroluj stan i liczebność pszczół.

Główne zagrożenia, na które warto się przygotować, dotyczą popularnych pszczelich chorób (np. zgnilca). Jako pszczelarz musisz przede wszystkim nauczyć się rozpoznawać objawy, a wszystko po to, aby być w stanie szybko wdrażać odpowiednie metody leczenia.

#6 Pozyskiwanie i przetwarzanie miodu

Na koniec to, na co czeka (i po co prowadzi swoją pasiekę) każdy pszczelarz, czyli… miodobranie! Zanim do niego przejdziesz – oceń jakość i poziom dojrzałości miodu. Gdy uznasz, że jest “OK” – wyjmij ramki, pobierz z nich miód i przekaż do dalszych etapów produkcji. Pamiętaj o zachowaniu czystości! Ostatecznym “owocem” Twojej pracy może być klasyczny miód, jak i inne produkty, które stworzysz na jego bazie.

Jeśli planujesz dalszą sprzedaż – pamiętaj o obowiązku odpowiedniego etykietowania!

Najczęstsze błędy i wpadki nowicjuszy – o czym pamiętać?

Początkujący pszczelarze bardzo często popełniają kilka błędów. Niektóre z nich są nieznacznymi uchybieniami, z którymi da się żyć. Inne z kolei mogą wręcz sabotować całą włożoną do tej pory pracę. Co do nich zaliczamy i czego nie warto robić?

• Po pierwsze – otwieraj i przeglądaj ule tylko, gdy jest to niezbędne. Jeśli robisz to zbyt często – po prostu zestresujesz swoje pszczoły.
• Po drugie – nie ignoruj i nie bagatelizuj negatywnych sygnałów. Szybka reakcja na choroby pozwoli Ci uchronić rodziny przed poważniejszymi problemami. 
• Po trzecie – nie oszczędzaj na jakości. Mamy tu na myśli zarówno same pszczoły (nie kupuj ich z podejrzanych źródeł!), jak i akcesoria do wyposażenia pasieki.
• Po czwarte – nigdy nie myśl, że wiesz już wszystko i “pozjadałeś wszystkie rozumy”. Naprawdę dobrzy pszczelarze uczą się przez całe życie.

Chcesz od samego początku profesjonalnie prowadzić swoją pasiekę?

Rozważ inwestycję w nowoczesne inkubatory do hodowli pszczelich matek. Te, jak i wiele innych rozwiązań, znajdziesz bezpośrednio w sklepie internetowym BIO EGGS. Zapraszamy na zakupy!

P.S. Jeśli przed zakupami chcesz sięgnąć po sprawdzone informacje – skontaktuj się z nami. Nasi doradcy chętnie Ci pomogą.