SYSTEMY CHOWU DROBIU

Jajka stanowią jedną z podstawowych pozycji w naszym jadłospisie, jednak rosnąca świadomość konsumencka sprawia, że coraz częściej zwracamy uwagę, skąd pochodzą jedzone przez nas produkty. Właśnie z tego powodu coraz większą popularnością cieszą się tzw. zerówki, czyli jajka pochodzące z chowu ekologicznego, z kolei świadomie rezygnujemy z zakupu trójek, czyli jaj z chowu klatkowego. W dzisiejszym wpisie tłumaczymy, jakie są systemy chowu drobiu oraz czym się od siebie różnią.

Chów ekologiczny

Ekologiczna produkcja drobiu oraz jaj jest najbardziej wymagająca dla hodowców, ponieważ ich fermy muszą spełniać ściśle określone wymagania związane z utrzymaniem zwierząt oraz zapewnieniem im dobrostanu. Wszystko dlatego, że czynniki takie jak odpowiednia ściółka, obsada, dobrze dopasowane karmidła i poidła, mikroklimat czy właściwe traktowanie kur mają wpływ zarówno na dobre samopoczucie, jak i wysoką produkcję jaj.

Ważnym kryterium systemu ekologicznego jest obsada, czyli zagęszczenie kur w gospodarstwie. Zgodnie z obowiązującymi aktualnie wymaganiami na 1 m² może przypadać tylko 6 niosek, z kolei powierzchnia kurnika lub też innego pomieszczenia o przeznaczeniu hodowlanym może wynieść maksymalnie 1600 m².

Nie mniej ważny jest wspomniany wcześniej mikroklimat. Należy do niego chociażby temperatura, która w przypadku ferm ekologicznych powinna oscylować w okolicach od 21 do 22°C. Kolejny czynnik to wilgotność względna – przyjmuje się, że jej optymalny poziom wynosi od 60 do 70%. Takie warunki wymagają zastosowania sprawnego systemu wentylacyjnego, który nie tylko umożliwia utrzymanie pozostałych parametrów, ale także dba o stały dostęp świeżego powietrza i bieżące usuwanie wszelkich zanieczyszczeń.

Kury w chowie ekologicznym muszą mieć też zapewniony dostęp do odpowiedniej ilości światła – w przypadku, gdy ekspozycja na promieniowanie słoneczne jest niewystarczająca (np. w okresie jesienno-zimowym), konieczne jest stosowanie sztucznego oświetlenia. Dobowo kura powinna mieć kontakt ze światłem od 14 do 16 godzin, ponieważ ma to duży wpływ na jej nieśność oraz pobieranie pokarmu.

Na fermach ekologicznych nie wolno stosować klatek dla drobiu, a ptaki są karmione paszami naturalnymi. Połączenie swobody, właściwego odżywiania oraz świetnych warunków bytowych sprawia, że kury produkują jaja o doskonałej jakości, smaku oraz kolorze. Ze względu na duże wymagania, zerówki są oczywiście droższe od jajek pochodzących z innych systemów chowu, jednak zainteresowanie nimi ciągle rośnie.

System wolnowybiegowy

Chów wolnowybiegowy, jak wskazuje zresztą sama nazwa, polega na tym, że kury zamieszkują kurnik, ale mają nieograniczony dostęp do wybiegu na świeżym powietrzu. Dzięki temu ptactwo ma możliwość na przejawianie typowych dla siebie zachowań, takich jak grzebanie w ziemi, naturalne ścieranie pazurów, rozpościeranie skrzydeł, wypoczywanie na grzędach czy zażywanie kąpieli piaskowych. To wszystko wpływa pozytywnie na samopoczucie zwierzęcia.

Dostęp do wybiegu oznacza, że kury mają możliwość samodzielnego zdobywania pożywienia, jednak stanowi ono tylko dodatek do pasz przygotowywanych przez hodowców. Ptaki są najczęściej karmione paszami zbożowymi, które stanowią świetne źródło energii. Pokarm stanowi jedną z zasadniczych różnic pomiędzy systemem ekologicznym, a wolnowybiegowym – w pierwszym przypadku stosuje się wyłącznie mieszanki ekologiczne, a przy podawaniu leków nie wolno sprzedawać jaj.

Wymagania odnośnie obsady są nieco mniej rygorystyczne – w systemie wolnowybiegowym na 1 m² może przebywać nawet do 9 kur, a każda z nich powinna mieć do swojej dyspozycji 4 m² wybiegu. Jajka pochodzące z tego typu hodowli, czyli tzw. jedynki, również cieszą się dużym zaufaniem konsumentów.

System ściółkowy

Najważniejszą cechą systemu ściółkowego, zwanego również podłogowym, jest fakt, że hodowane w ten sposób zwierzęta na stałe przebywają w zamkniętym pomieszczeniu i nie mają dostępu do świata zewnętrznego. Nie stosuje się tu jednak klatek – w wydzielonej przestrzeni ptaki mogą się swobodnie przemieszczać, wybierać własne gniazda i odpoczywać na grzędach w warunkach zbliżonych do tych naturalnych.

Nazwa tego chowu pochodzi od głębokiej ściółki, na której są utrzymywane kury. Jako ściółkę stosuje się najczęściej słomę zbożową oraz wióry, a rzadziej torf – ze względu na jego stosunkowo wysoką cenę i niską dostępność. Specjalna warstwa, która jest regularnie uzupełniana, ma kilka funkcji – należy do nich:

• izolowanie ptactwa od kontaktu z zimnym podłożem,
• pochłanianie wilgoci,
• zabezpieczanie pomiotu przed uszkodzeniem i okaleczeniem.

Jaja pochodzące z chowu ściółkowego, czyli tzw. dwójki, są nieco gorsze jakościowo od tych, z poprzednich systemów. Głównym powodem jest kontakt jaj z odchodami znajdującymi się w ściółce, a także dopuszczanie do stosowania pasz zawierających GMO.

System klatkowy

Chów klatkowy jest uznawany za najbardziej wątpliwy etycznie, ponieważ hodowane w ten sposób zwierzęta są zamykane na bardzo ograniczonej powierzchni i nie mają możliwości swobodnego przemieszczania się. Utrudnione wykonywanie typowych zachowań oraz duże zagęszczenie sprawiają, że kury doświadczają bardzo silnego stresu, który nie tylko obniża jakość jaj oraz mięsa, ale może również wywoływać wzrost agresji. W efekcie często dochodzi do ataków i wzajemnego okaleczenia się ptactwa, przez co konieczne jest regularne przycinanie pazurów oraz dziobów.

Jajka pochodzące z chowu klatkowego cechują się co prawda wysoką jakością w kontekście sanitarnym (nie mają styczności z zanieczyszczeniami), jednak wyraźnie odstają pod względem walorów smakowych. Trójki są zgodnie uznawane za najgorszy typ jaj, a wiele sieci handlowych zrezygnowało z ich sprzedaży, jednak wciąż są szeroko stosowane w różnych branżach. Głównym powodem jest oczywiście ich stosunkowo niska cena.