Ferma drobiu – co to jest i jak ją założyć?

Założenie własnej fermy drobiarskiej to bardzo poważny krok, który może okazać się opłacalny. Ale! Z drugiej strony – wymaga kompleksowego przygotowania. O czym pamiętać, zanim podejmiesz ostateczną decyzję o wystartowaniu z takim biznesem?

Poznaj kluczowe aspekty prowadzenia fermy drobiu – od wyboru rodzaju hodowli, poprzez jej wyposażenie, na wymaganiach prawnych, niezbędnych pozwoleniach i wielu innych aspektach kończąc.

Czym jest ferma drobiu?

Ferma drobiu to specjalistyczne gospodarstwo rolne, którego głównym celem działalności jest hodowla ptactwa na skalę przemysłową. Tym, co odróżnia tego typu formy od tradycyjnego przydomowego chowu, jest wysoki stopnień specjalizacji i zaawansowane rozwiązania technologiczne. To dzięki nim można osiągnąć odpowiedni (czytaj: rentowny) wolumen produkcji.

Oczywiście, skala hodowli drobiu może być bardzo zróżnicowana. Począwszy od małych ferm rodzinnych, które liczą od kilkudziesięciu do kilkuset ptaków, poprzez większe przedsiębiorstwa hodujące kilka tysięcy sztuk jednocześnie, aż po przemysłowe kompleksy – mieszczące nawet kilkaset tysięcy sztuk drobiu.

Podział rodzajów ferm według przeznaczenia

W biznesie drobiarskim wyróżniamy kilka podstawowych typów ferm:

• Fermy niosek – skupiające się na produkcji jajek.
• Fermy brojlerów – skoncentrowane na produkcji mięsa.
• Fermy reprodukcyjne – zajmujące się produkcją jaj przeznaczonych do dalszego wylęgu.
• Fermy odchowu młodych kur – specjalizujące się w hodowli piskląt i przygotowaniu kur do dalszych etapów produkcji.
• Fermy wielokierunkowe – łączące w sobie wszystkich lub kilka z wyżej wymienionych typów produkcji.

Jak wygląda rynek drobiarski w Polsce? Opłacalność biznesowa i perspektywy na przyszłość

Polska jest jednym z liderów w produkcji mięsa drobiowego, jak i jaj w Europie. Polski drób jest eksportowany do wielu krajów na całym świecie. Perspektywy dla branży drobiarskiej w Polsce są jak najbardziej pozytywne. Aczkolwiek największym wyzwaniem (a często wręcz zagrożeniem) pozostają rosnące koszty produkcji.

Co z nimi (finansami)? Opłacalność takiego biznesu zależy od wielu czynników. W tym, w szczególności wpływają na to:

• aktualne ceny rynkowe (skupu jaj oraz mięsa),
• ceny pasz do kur,
• koszty energii elektrycznej, gazu i innych surowców,
• koszty pracy,
• wymogi prawne i formalne.

Jak założyć fermę drobiu?

Założenie i uruchomienie takiej działalności wymaga bardzo starannego zaplanowania oraz realizacji wielu kluczowych kroków. Poniżej znajdziesz najważniejsze etapy tego procesu.

#1 Wybór rodzaju hodowli

Ten krok to prawdopodobnie jedna z fundamentalnych decyzji, którą przyjdzie Ci podjąć. Do wyboru masz:

• Chów klatkowy – oferuje najwyższą efektywność produkcyjną, minimalizuje koszty, ale jednocześnie – jest zdecydowanie najgorszy, jeśli bierzemy pod uwagę dobrostan ptaków.
• Chów ściółkowy – stanowi pewien (niełatwy) kompromis pomiędzy efektywnością a dobrostanem drobiu. Kurczaki zyskują więcej miejsca, aczkolwiek cały czas przebywają w hali.
• Chów wolnowybiegowy – lepszy, ale też droższy. Ptaki zyskują w nim dostęp do wybiegu. W zamian możesz liczyć na wyższą cenę sprzedaży.
• Chów ekologiczny – oferuje zdecydowanie najwyższy poziom dobrostanu zwierząt, a co za tym idzie – najwyższą jakość produkcji i najlepsze ceny sprzedaży. Haczyk? Jest też najdroższą opcją ze wszystkich tu wymienionych sposobów hodowli.

Ciekawostka: konsumenci są coraz bardziej świadomi i coraz odpowiedzialniej podchodzą do swoich wyborów zakupowych. Stąd obserwujemy rosnące zainteresowanie jajami z chowu innego niż klatkowy).

#2 Znalezienie lokalizacji

Przy wyborze miejsca dla Twojej fermy kluczowe znaczenie mają takie czynniki, jak:

• Odległość od zabudowań mieszkalnych – pamiętaj, aby wziąć pod uwagę regulacje prawne, jak i lokalnie obowiązujące przepisy. Sprawdź też zgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
• Dostęp do mediów typu woda, prąd, gaz, których chyba nie musimy tłumaczyć :).
• Komunikacja, w tym: infrastruktura drogowej umożliwiającej transport oraz bliskość dostawców i odbiorców.

#3 Spełnienie wymagań prawnych

Legalne prowadzenie kurzej fermy wymaga uzyskania szeregu pozwoleń i spełnienia wielu wymogów administracyjnych. Zaliczamy do nich między innymi: decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach, pozwolenia na budowę, weterynaryjny numer identyfikacyjny no i oczywiście – rejestracja działalności gospodarczej lub rolniczej.

Ponadto, ferma musi spełniać wymogi dotyczące zagospodarowania odpadów oraz dobrostanu zwierząt. I pamiętaj – jej działalność jest regularnie kontrolowana przez Inspekcję Weterynaryjną!

Jak wyposażyć fermę drobiu?

Nowoczesne wyposażenie techniczne to nie dodatek czy “fanaberia”. To absolutna podstawa, jeśli myślisz o prowadzeniu prawdziwie efektywnej i bezpiecznej produkcji. Do kluczowych elementów, które warto wdrożyć do fermy, należą:

• Systemy pojenia – poidła smoczkowe lub miseczkowe zapewniające stały dostęp do czystej wody.
• Systemy zadawania paszy – paszociągi i automatyczne karmniki dozujące precyzyjne ilości paszy.
• Systemy grzewcze i wentylacyjne – utrzymujące optymalny mikroklimat.
• Oświetlenie – programy świetlne wpływające na produkcyjność ptaków.
• Systemy monitoringu – kontrolujące parametry środowiskowe i stan stada.
• Systemy zbierania jaj (w fermach niosek) – taśmociągi transportujące jaja do sortowni.
• Systemy inkubacyjne (automatyczne inkubatory do jaj) – wspierające proces wylęgu piskląt.

Inwestycja w takie elementy może sięgać od kilkuset tysięcy złotych, do nawet kilku milionów. Ostateczny wpływ na rozmiar kosztów ma wielkość samej fermy oraz stopień jej zaawansowania technologicznego. Jedno jest pewne – innowacyjne i zautomatyzowane rozwiązania zwracają się dość szybko, zapewniają niższe koszty pracy, a co najważniejsze – znacząco poprawiają wydajność produkcji.

Wentylacja i klimatyzacja w fermie drobiu – dlaczego są tak istotne?

System wentylacji to prawdziwe „płuca” fermy drobiu. Jego rola jest kluczowa dla powodzenia hodowli z kilku względów. 

• Po pierwsze – utrzymuje optymalną temperaturę oraz kontroluje poziom wilgotności wewnątrz.
• Po drugie – pozbywa się “starego” i dostarcza nowe – świeże powietrze.
• Po trzecie – usuwa zanieczyszczenia, a także szkodliwe i niebezpieczne gazy (w tym: amoniak, dwutlenek węgla).

W zależności od wielkości i typu fermy stosuje się różne systemy wentylacji. W małych obiektach z powodzeniem sprawdza się wentylacja naturalna. W dużych – zdecydowanie lepiej postawić na mechaniczną, a najlepiej – zaawansowane i w pełni zautomatyzowane systemy wentylacyjne. Takie, które posiadają czujniki monitorujące parametry powietrza oraz są sterowane komputerowo.

Projektowanie i budowa kurników przemysłowych

Nowoczesne kurniki przemysłowe to zaawansowane obiekty, które muszą uwzględniać potrzeby ptaków oraz brać pod uwagę efektywność samej produkcji. Na co musisz zwrócić szczególną uwagę, podczas ich projektowania?

• Po pierwsze – odpowiednie wymiary. Jeśli mówimy o dużych obiektach – hale powinny mierzyć około 12 – 24 metrów szerokości oraz 60 – 150 metrów długości.
• Po drugie – wysokiej klasy materiały budowlane, w tym takie, które zapewniają właściwą izolację termiczną.
• Po trzecie – systemy wentylacyjne oraz grzewcze.
• Po czwarte – wyposażenie dostosowane do rodzaju hodowli. Kury nioski potrzebują systemów gniazd oraz zbierania jaj. Brojlery – systemów ściółkowy i dostępu do paszy.

O co jeszcze trzeba zadbać?

Ostatni, choć wcale nie najmniej ważny punkt dotyczy dobrostanu kurczaków, ich prawidłowego żywienia oraz profilaktyki i opieki weterynaryjnej.

Rachunek jest prosty. Dobre warunki oznaczają efektywniejszą produkcję. Aczkolwiek, dbanie o dobrostan ptaków nie powinno być podyktowane wyłącznie kwestiami ekonomicznymi, ale również – etycznymi. Właśnie dlatego warto zadbać o odpowiednią powierzchnię przypadającą na każdego na ptaka, dostęp do wody i paszy, właściwą temperaturę i wentylację, a także ograniczanie stresu.

Prawidłowe żywienie powinno być zbilansowane, pełne wartości odżywczych oraz uwzględniać: potrzeby konkretnego gatunku i fazy żywieniowe.

Skuteczna ochrona zdrowia i profilaktyka weterynaryjna drobiu powinna z kolei uwzględniać: programy szczepień, regularne badania, współpracę z lekarzem weterynarii oraz prowadzenie dokumentacji.

Na szczególne podkreślenie zasługują procedury postępowania w przypadku wystąpienia chorób zakaźnych, które mogą zagrozić całemu stadu.

Jakie są najczęstsze problemy i wyzwania podczas prowadzenia fermy drobiu?

Na co warto się przygotować? Na pierwszym miejscu są oczywiście wahania cen na rynku drobiu i jaj. Jako hodowca nie będziesz mieć na to dużego wpływu. Dlatego zawsze warto posiadać odpowiednie zapasy gotówki “na czarną godzinę”. To samo dotyczy rosnących kosztów, w tym: pracy, pasz, energii itp.

Co jeszcze należy wziąć pod uwagę? Kolejne z grupy zagrożeń, które mają sporą szansę stać się rzeczywistością, to: choroby (ptasia grypa, salmonelloza), a także zaostrzające się przepisy (środowiskowe i dotyczące dobrostanu).

Planujesz hodowlę drobiu?

Nasza rada: zacznij od profesjonalnego wyposażenia! W naszej ofercie znajdziesz rozwiązania, które przydadzą Ci się na każdym etapie – od automatycznych inkubatorów do jaj, poprzez odchowalniki piskląt i klatki dla kur, na skubarkach kurczaków i wielu innych produktach kończąc. Zapoznaj się z pełnym asortymentem BIO EGGS albo skorzystaj z profesjonalnego wsparcia naszych doradców.