Dezynfekcja jajek – jak przebiega? Kiedy i w jaki sposób ją przeprowadzić?

Dezynfekcja jaj to nie tylko poważnie brzmiący termin. Z całym przekonaniem możemy powiedzieć, że to fundamentalna aktywność, która pozwala zachować zdrowy oraz skuteczny wylęg.

Jak skutecznie odkażać jajka wylęgowe, aby zadbać o bezpieczeństwo i efektywność całej produkcji? Poznaj kluczowe zasady, polecane środki oraz metody, które pozwolą Ci hodować zdrowe i silne pisklęta.

Dezynfekcja jajek jako fundament w hodowli drobiu. Czy tak jest w rzeczywistości?

Odkażanie jaj, choć dla wielu początkujących hodowców może brzmieć wręcz egzotycznie, w praktyce stanowi jeden z najważniejszych etapów w profesjonalnej hodowli drobiu.

Wszystko przez fakt, że na powierzchni jaja znajdują się tysiące mikroskopijnych porów, przez które bakterie mogą przedostać się do wnętrza. Mówimy tu o takich zagrożeniach, jak salmonella, bakterie E. coli, a nawet różnego rodzaju grzyby i pleśnie, które stanowią poważne zagrożenie dla zarodka. Inkubacja zainfekowanych jaj bardzo często bywa tragiczna w skutkach. Skuteczność wylęgu może bowiem spaść nawet o połowę.

Stąd tak ważna jest właściwa dezynfekcja jaj lęgowych, która znacząco ogranicza ryzyko infekcji, a co za tym idzie – zwiększa odsetek zdrowych piskląt.

Czy dezynfekcja ma wpływ na jakość i skuteczność wylęgu?

Najnowsze badania jednoznacznie potwierdzają jej pozytywny wpływ. Właściwie przeprowadzone odkażanie jajek przed inkubacją może zwiększyć skuteczność wylęgu.

Aczkolwiek, w tym aspekcie liczy się umiar i profesjonalne podejście. Bowiem zastosowanie zbyt agresywnych środków lub ich nieprawidłowego stężenia – może doprowadzić do odwrotnego skutku. Zniszczyć naturalną zewnętrzną warstwę ochronną skorupki, co de facto “otworzy” jajka na inne zagrożenia.

Eksperci podkreślają, że optymalna dezynfekcja powinna eliminować patogeny, ALE jednocześnie nie powinna naruszać naturalnych barier ochronnych. Wielu hodowców zauważa, że pisklęta z odpowiednio zdezynfekowanych jaj odznaczają się większą żywotnością, a także wykazują lepsze wskaźniki wzrostu – szczególnie w pierwszych tygodniach swojego życia.

Kiedy dezynfekować jaja?

Tego typu czynności najlepiej przeprowadzić tak szybko jak to możliwe. Idealnie, jeśli będzie to maksymalnie kilka godzin po zniesieniu jaj albo bezpośrednio przed umieszczeniem ich w inkubatorze.

• Duzi hodowcy bardzo często dzielą proces dezynfekcji na dwa etapy: tuż po zebraniu jaj oraz bezpośrednio przed ich inkubacją.
• Mniejsi hodowcy ograniczają się zazwyczaj do jednego tego typu zabiegu – tuż przed włożeniem jaj do wylęgarki.

Co ważne: jaja silnie zabrudzone (np. odchodami) należy odkażać od razu po zniesieniu.

Tradycyjne i nowoczesne metody dezynfekcji

Musimy przyznać, że w tym aspekcie hodowcy mają naprawdę spore pole do popisu. Do najchętniej wybieranych zaliczamy:

• Ozonowanie, które (za pomocą aktywnego tlenu) efektywnie pozbywa się mikroorganizmów – na koniec nie pozostawiając po sobie szkodliwych substancji.
• Naświetlanie promieniami UV, które jest bardzo skuteczne (usuwa patogeny w 99,9%), a jednocześnie – szybkie i łatwe.
• Natryskiwanie lub zanurzanie w roztworach chemicznych, które – choć skuteczne – muszą być stosowane ostrożnie, aby nie uszkodziły jajek.

Jeśli chodzi o naturalne metody stosowane szczególnie przez małych hodowców (produkujących na własne potrzeby) – warto wspomnieć o roztworze z octu jabłkowego, a także naparach z tymianku czy szałwii. Z wiadomych przyczyn – nie mają one szczególnie dobrego zastosowania w komercyjnych hodowlach.

Jakich środków i preparatów używać?

Wybór odpowiedniego preparatu do dezynfekcji powinien brać pod uwagę 3 czynniki: skuteczność, bezpieczeństwo oraz to, jak wpływa na skorupkę.

• Produkty zawierające czwartorzędowe związki amoniowe dobrze radzą sobie z bakteriami, wirusami i grzybami, a jednocześnie – mają minimalnym wpływ na kutikulę.
• Roztwór z nadtlenkiem wodoru efektywnie eliminuje większość patogenów, ale musi być stosowany ostrożnie. Może bowiem osłabić skorupkę jajka.
• Preparaty oparte na kwasie nadoctowym odznaczają się szybkim działaniem, a dodatkowo – nie pozostawiają po sobie niepotrzebnych śladów.
• Środki jodoforowe stanowią niejako ich przeciwieństwo. Owszem, oferują długotrwałą ochronę, ale z drugiej strony – mogą pozostawać po nich zbędne resztki.

Dla zwolenników natury – pozostają oczywiście klasyczne sposoby, o których już wspominaliśmy, czyli: roztwór octu jabłkowego, który zapewnia umiarkowaną ochronę przeciwbakteryjną.

Jak prawidłowo przeprowadzić dezynfekcję jajek? Instrukcja.

Całą procedurę zacznij od sortowania jaj. Te posiadające widoczne pęknięcia, uszkodzenia lub silne zabrudzenia – od razu odrzuć. Lekko zabrudzone możesz delikatnie oczyścić za pomocą suchej gąbki, ściereczki lub szczoteczki.

1. W kolejnym etapie przygotuj roztwór lub środek dezynfekujący. Zwróć uwagę na stężenie, które ma kluczowe znaczenie.
2. Zanurz jaja w roztworze (na kilka sekund, aby nie uszkodzić kutikuli) albo zastosuj metodę natryskową.
3. Jeśli wybierzesz dezynfekcję za pomocą lamp UV lub ozonowania – wystarczy, że umieścisz jajka w odpowiednim miejscu, a następnie poddasz je działaniu światła bądź rozpylonego gazu. W przypadku naświetlania – pamiętaj o ich obracaniu!
4. Po dezynfekcji ułóż jajka ostrym końcem do dołu i pozwól im wyschnąć – koniecznie w czystym i dobrze wentylowanym miejscu. Na koniec możesz je bezpiecznie i z czystym sumieniem umieścić w inkubatorze.

Jakich błędów nie popełniać?

W procesie dezynfekcji jaj wylęgowych często popełniamy kilka kluczowych błędów, które mogą zniweczyć cały trud hodowlany.

Pamiętaj zatem, że:

• Woda to nie środek dezynfekujący. Owszem, sprawdza się dobrze jako sposób na pozbycie się zabrudzeń, ale nie usunie wielu zagrożeń, które nie są widoczne “gołym okiem”.
• Zbyt silne środki odkażające to prosta droga do uszkodzenia kutikuli. W ten sposób jaja będą bardziej podatne na infekcje.
• Za długa kąpiel szkodzi zawartości jaj. Chemikalia mogą przenikać do wnętrza i uszkadzać w ten sposób zarodek.
• Temperatura ma znaczenie. Ogrzane jaja mają rozszerzone pory, które stanowią łatwą furtkę dla szkodliwych preparatów.

Nie zapominaj także o sobie! Dezynfekcja rąk oraz sprzętu to absolutna podstawa. Bez niej Twoje działania pójdą na marne.

Chcesz stale poszerzać swoją wiedzę i kompetencje o produkcji drobiu?

Regularnie zaglądaj na bloga BIO EGGS, gdzie cyklicznie dzielimy się wartościowymi informacjami. Porady, wskazówki, inspiracje i wiele więcej. To wszystko znajdziesz w naszych publikacjach. A jeśli chcesz rozpocząć lub rozwinąć swoją hodowlę – wszystkie niezbędne akcesoria i urządzenia znajdziesz w naszym sklepie online.