ETAPY ROZWOJU PISKLĘCIA

Zanim pisklę wydostanie się ze skorupki i przyjdzie na świat, to najpierw musi przejść poszczególne etapy inkubacji. Cały proces trwa łącznie 21 dni i rozpoczyna się od momentu złożenia jaja przez nioskę. W niniejszym wpisie przyjrzymy się temu, jak dokładnie wyglądają poszczególne stadia rozwoju zarodka kurczaka – od zawiązania się embriona, aż po samodzielne wyklucie się młodych osobników.

Złożenie jaj i początek inkubacji

Od zapłodnienia kury do momentu złożenia jajka mija zazwyczaj pełna doba. Wówczas rozwój zarodka zostaje wstrzymany – wynika to z niesprzyjających warunków, jakie panują poza organizmem matki. Embrion pozostaje nieaktywny życiowo (stan określa się mianem fizjologicznego zera) do chwili, aż wystąpią sprzyjające czynniki środowiskowe - mowa tutaj m.in. o właściwej temperaturze oraz wilgotności powietrza.

Jak powinny wyglądać idealne warunki, które zagwarantują prawidłowy przebieg procesu inkubacji kurzych jaj, a tym samym dobre wyniki lęgowe? Najważniejszy parametr to temperatura, która powinna wynosić od 38 do 40°C (nieco niższa zalecana jest w fazie klucia). Kontrola poziomu ciepła jest tak istotna, ponieważ jego nagłe wahania lub przekroczenie zalecanych wartości może doprowadzić do poważnych deformacji, a nawet śmierci zarodków.

Nie można zapomnieć również o tym, aby w inkubatorze do wylęgu jaj panowała właściwa wilgotność powietrza – w czasie lęgu od 50 do 60%, z kolei w fazie wylęgania od 70 do 75%. Ostatni czynnik, o jaki należy zadbać, to wentylacja. Cyrkulacja powietrza powinna wzrastać stopniowo, ponieważ rozwijający się zarodek z czasem będzie potrzebował coraz więcej tlenu. Dopiero spełnienie wszystkich wymienionych warunków umożliwi „wybudzenie” zarodka i rozpoczęcie jego właściwego rozwoju.

Rozwój embrionalny

W ciągu pierwszego dnia inkubacji zaczyna tworzyć się tzw. smuga liniowa, czyli tkanka, która da początek poszczególnym narządom przyszłego ptaka. Komórki tworzące wspomnianą strunę dzielą się na 3 główne grupy, a konkretnie:

• ektodermę (wytworzą się z niej m.in. pióra, pazury oraz oczy),
• mezodermę (rozwinie się z niej układ szkieletowy, mięśnie oraz narządy rozrodcze),
• endodermę (powstanie z niej układ oddechowy, trawienny oraz wydzielniczy).

Niedługo później formuje się system naczyń krwionośnych oraz serce, które zaczyna bić już po 44 godzinach od rozpoczęcia inkubacji.

W okolicach 3. i 4. dnia dochodzi do zawiązania się kończyn, czyli skrzydeł i nóg. Kształtu nabiera powoli również sam tułów przyszłego ptaka. W tym czasie powiększa się serce, jednak wciąż znajduje się poza ciałem osobnika. Zarodek ma już wszystkie organy, które będą mu potrzebne do utrzymania funkcji życiowych poza jajkiem – narządy muszą jednak się rozwinąć, ponieważ nie są jeszcze w stanie funkcjonować poza środowiskiem jajka.

W okolicach pierwszego tygodnia embrion swoim wyglądem zaczyna przypominać już ptaka. Zarodek staje się coraz większy – widać to zwłaszcza po rozmiarze skrzydeł oraz nóg. Po upływie 7 dni serce jest już całkowicie zamknięte w klatce piersiowej. Niedługo później u ptaka pojawiają się pierwsze pióra oraz pazury, a jego dziób zaczyna coraz bardziej twardnieć. Dwa tygodnie po rozpoczęciu inkubacji zarodek przechodzi do pozycji wylęgowej, czyli odwraca swoją głowę w stronę szerszego końca jajka. Na tym etapie ptak zużył już całe białko – zaczyna spadać poziom płynu owodniowego, a żółtko staje się głównym źródłem pożywienia.

Ostatni etap inkubacji, czyli wykluwanie

Po 20 dniach inkubacji zarodek zajmuje już większość przestrzeni, jaka znajduje się wewnątrz skorupki. To najwyższy czas, aby ptak przebił komórkę powietrzną i wydostał się z jajka – osobnik wykorzystuje do tego celu tzw. ząb jajowy, czyli tymczasowy koniec dzioba, który samoczynnie odpadnie po kilku godzinach od wyklucia. Młode odsuwają odcięte fragmenty skorupki z pomocą głowy, a następnie opuszczają jajko odpychając się nogami oraz skrzydłami. Cały proces jest dość czasochłonny i kosztuje młode bardzo dużo wysiłku – z tego powodu pisklęta potrzebują po wykluciu przynajmniej kilku godzin, aby odpocząć i zregenerować siły.